Đầu tiên nên phân biệt thói xấu và dân tộc tính khác nhau như thế nào. Mấy bài viết nhận xét về người Việt từ người Nhật, người Pháp, người Mỹ ... từ thế kỷ 19 mà tôi mới đăng gần đây cũng như bài viết: "Mười điều bi ai của dân tộc Việt Nam" của cụ Phan Chu Trinh đều nhắc rất nhiều đến tật xấu của người Việt mà ta đọc sẽ thấy nhiều bóng dáng chính ta trong đó. Nhưng nhiều bài viết trên truyền thông hiện nay cũng như nhiều "tinh hoa mạng" phát tiết ồn ả dạo này nâng tầm nó lên thành "dân tộc tính" thì thiệt là Vờ Cờ Đờ. Phải nói thật thì thói xấu người Việt thì rất nhiều( hehe) nhưng thử đem những thói xấu này qua những nước kém phát triển như Châu Phi chẳng hạn thì sẽ thấy giống nhau đến 80% (Nếu là dân tộc tính thì mình với một số quốc gia Châu Phi là cùng dân tộc?). Thói xấu thường được hình thành nhiều ở các quốc gia kém phát triển hay các quốc gia phát triển lệch lạc và các thói xấu này dễ bị lây lan thành thói xấu cộng đồng (Do nó lan rộng, nhanh và dày khắp chốn nên dễ tạo thành cảm giác dân tộc). Và các thói xấu này sẽ được thay đổi bởi sự nâng cao dân trí thông qua giáo dục đúng đắn, môi trường sống tốt đẹp, nghiêm minh và sự thức tỉnh, thay đổi chính mình của cộng đồng (Luật lệ nghiêm khắc chỉ một phần chứ khó hoàn toàn thay đổi thói xấu cộng đồng)
Còn dân tộc tính là gì? Định nghĩa về nó còn đang trong vòng tranh cãi nhưng ta có thể tạm xem nó như đặc tính riêng của một dân tộc trải suốt chiều dài lịch sử của mình. Cái đặc tính chung này được kết tập thành Tập Tánh thông qua nhiều Tập Quán lâu đời và được truyền bá qua nhiều thế hệ. Nên để bàn về “dân tộc tính” của dân tộc này.thì tôi, bạn hay các “tinh hoa mạng” chưa đủ tầm đâu nhưng nếu một Thói Xấu được truyền qua nhiều thế hệ tạo dần thành một Tập Tánh và được mặc định bởi một Tập Quán và coi nó như Hiển Nhiên Đúng thì nó dần tạo thành một Đặc Tính Dân Tộc (Dân tộc tính). Thường một Thói Xấu mà con người phạm phải thì sẽ tạo cảm giác Tội Lỗi bên trong mình (Dù bạn cố tìm cách ngụy biện nó như thế nào) nhưng Tập Tánh Xấu Lâu Đời (hơi kiên cưỡng là Dân tộc tính) thì thường bạn không thấy cảm giác Tội Lỗi bởi nó được mặc định cho là Đúng bởi nhiều thế hệ. So sánh hơi kiên cưỡng thì Dân tộc tính như Bản Chất của con người, còn Thói Xấu như tật xấu mà con người hay mắc phải trong cuộc sống, thói xấu còn dễ thay đổi còn bản chất sẽ khó thay đổi hơn như câu “Bản chất khó dời” mà ta thường hay nghe truyền tụng. Và Dân tộc tính có cả phần Tốt lẫn phần Xấu trong nó chứ không thuần chỉ nói xấu hay ca ngợi một đặc tính nào đấy mà vội cho gán danh là Dân tộc tính được.
Còn Dân trí tạm định nghĩa là trình độ nhận thức hay hiểu biết chung của con người trong một xã hội (Ở đây tôi xin nâng lên đến toàn dân Việt Nam chứ không riêng dân hay quan). Dân trí Việt Nam hiện nay như thế nào thì ai cũng biết rõ rồi nên không lạm bàn nhiều, và để nâng cao Dân Trí của một quốc gia là chuyện khó khăn và rất trường kỳ (Như ở trên tôi trình bày phải thông qua Giáo Dục đúng đắn + Môi trường sống tốt đẹp, nghiêm minh + Sự thức tỉnh, thay đổi chính mình). Dân trí sẽ quyết định rất nhiều đến Mô hình Xã Hội được tạo dựng và tồn tại. Dấu hỏi ở đây mà nhiều người hay đau đáu là nâng cao Dân trí trước hay thay đổi Thể Chế Xã Hội trước mà nhiều tranh luận hiện nay đang hướng vào. Và Dân Trí phải đi kèm với Dân Khí mà cụ Phan Chu Trinh hay đề cập tới chứ "Trí" làm gì mà có khi mà "Khí" thì xìu xìu ểnh ểnh (Cứ 'phê đá" suốt ngày mà đòi đầu óc "tỉnh táo" là điều không tưởng hehe).
Riêng nhận xét cá nhân tôi thì thực tế cần phải nên thay đổi Thể Chế hợp lý trước đã rồi mới tính đến chuyện nâng cao dân trí nỗi (nền tảng xã hội, môi trường xã hội quá kém thì đừng mong nền tảng Dân trí đúng đắn như việc đòi cai thuốc người nghiện trong khi môi trường xung quanh đầy nghiện ngập là chuyện khó như lên trời). Nhiều người lo Dân trí quá thấp sẽ tạo ra một thể chế bệnh hoạn thì nói thiệt cái lo này không sai nhưng hơi lo quá xa (Một thể chế hợp lý với những luật lệ ràng buộc đúng đắn sẽ tạo những điều chỉnh hay những ràng buộc hay kiểm soát lẫn nhau tốt thôi). Chỉ có một thể chế bệnh hoạn mới tạo ra mọi mặt bệnh hoạn như cơ thể ung thư mà đòi thân thể phải bóng đẹp hay trí tuệ phải minh mẫn sao được. Quan trọng là làm thế nào để thay đổi thể chế thôi hehe!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét