Tranh Michel Rauscher

Họa sĩ Michel Rauscher - một họa sĩ đương đại của Pháp. Nét vẽ, màu sắc và bố cục của ông tôi rất thích đặc biệt là về nền văn hóa Châu Phi. Nếu gọi tên trường phái hay phong cách của ông là gì thì hơi khó nhưng nó bị ảnh hưởng bởi hậu ấn tượng rất mạnh. Với những đường nét phá vỡ nguyên tắc phối hình cổ điển kiểu Paul Gauguin nhưng màu sắc của ông thì đậm tính chiều sâu chứ không dàn trải như hậu ấn tượng, thêm chút gì đó như tranh khảm kiểu molding paste. Đặc biệt con bạn thân tôi nó phát hiện sao tranh của ông có vẻ buồn bã và cô đơn vậy nên đúng phụ nữ rất tinh tế về mặt cảm xúc và nhiều khi còn hơi suy diễn nhưng như vậy mới là phụ nữ kaka (Bù cho đàn ông, đa phần là ngỗng đực hehe)

Xe máy phiêu du ký (Chặng: Quảng Trị)

Rời Phá Tam Giang gần như toàn bộ đồ nghề đều hư hỏng nặng phải tốn thêm 1 ngày để sửa chữa . Phải lang thang đâu đó để giết thời giờ . Nghe nói Chùa Thiên Mụ vừa mới được tu sửa lại nên ghé chơi . Sau đó ghé thăm các nhà vườn tại Kim Long để kiếm gái đẹp như câu ca dao: "Kim Long có gái mỹ miều"

Hư máy chụp hình nên bao nhiêu gái đẹp chỉ còn biết trố mắt nhìn lưu vào trí não chứ không lưu lại được vào bộ não máy . Hư điện thoại nên mấy đứa bạn ở nhà không liên lạc được nên tưởng tôi chết mất xác dọc đường rồi .

Máy móc hên là sửa được nhưng cũng khá quặc quẹo rồi . Máy ảnh thì chỉ còn có chức năng thấy đâu chụp đó hư cha nó chức năng chọn chế độ chụp và chế độ coi lại hình . Gọi đúng là chỉ còn sai đâu bụp đó thôi và con mắt hình bị nhiễu .

Rời Huế tiếp tục hướng về Quảng Trị thẳng tiến . Quảng Trị với thị xã Đông Hà và cửa khẩu Lao Bảo là cửa khẩu buôn lậu khét tiếng hàng qua lại giữa Việt Nam, Lào cả của Tam Giác Vàng . Tôi còn nhớ một thời ghé Đông Hà dớt một đống thuốc jet giá rẻ bèo để đem về hút hay bán lại chút đỉnh .

Quảng Trị nói chung khá nghèo, đất đai thì khô cằn dọc hai bên đường quốc lộ từng dải cát trắng biển trải dài nhìn cứ như tuyết miền nhiệt đới .

Ghé Thánh địa La Vang trời cũng trưa trợt rồi . Thánh địa La Vang là địa điểm hành hương tôn giáo lớn của các tín đồ Kitô với hiển tích đức mẹ hiển linh năm 1798 . Và trước mặt tiền Thánh Đường bà con gia tăng sản xuất bằng củ cải phơi . Nó làm giảm đi sự tôn nghiêm của nhà thờ nhưng ở đời cái nghèo là một sự quẩn quanh vô tận .

Rời La Vang đến tiếp thành cổ Quảng Trị ở gần đó. Thành cổ Quảng Trị được xây đầu tiên bởi thời Minh Mạng và là một thành đất sau một thời gian được xây lại bằng gạch . Trong chiến tranh, thành cổ Quảng Trị bị phá hủy nghiêm trọng và nay được tu sửa lại .

Một địa điểm quanh trọng nhất của Quảng Trị là sông Bến Hải cái vĩ tuyến 17 nghiệt ngã của Việt Nam với cầu Hiền Lương là ranh giới. Bật điếu thuốc và ngắm dòng nước Bến Hải trôi và cũng là một sự trôi của dòng suy tưởng . Việt Nam quê hương tôi ra sao với cái vĩ tuyến chia cắt này . Một sự chia cắt tâm tưởng của người Việt Nam , của chiến tranh triền miên và hủy diệt . Và theo tôi là một vết dao của dân tộc này bị định mệnh bắt phải gánh lấy . Và với riêng tôi là những chuyến viễn du "Giang hồ rong chơi quên quê hương" và những cơn say triền miên và sự hủy diệt thân thể tôi một cách tác tệ . Và tôi nhớ đến Nguyễn Tuân và Tản Đà với chủ nghĩa xê dịch và sự ngông cuồng, rồ dại để cảm Nguyễn, Tản và cũng để cảm mình .

Cũng từ Phá Tam Giang nhắc đến Truông Nhà Hồ . Truông Nhà Hồ nay đâu còn rừng, đâu còn thổ phỉ chỉ còn là bãi đất trống hiu quạnh thuộc Hồ Xá

Quảng Trị buồn lắm ai ơi .

Xe máy phiêu du ký (Chặng: Phá Tam Giang)

Có câu ca dao :
Đường vô xứ Huế quanh co
Non xanh nước biếc như tranh họa đồ
Thương em anh cũng muốn vô
Sợ Truông Nhà Hồ, sợ Phá Tam Giang

Như là một lời thôi thúc người lữ khách phải ghé qua để cảm nhận được hết nét hiểm trở, gian khó đã từng ngăn bước chân biết bao đôi uyên ương say đắm đến gần nhau. Và Phá Tam Giang là địa danh tôi nghĩ trước tiên khi đến Huế. Đi Phá Tam Giang từ Huế có thể đến Sịa để đón đò dọc con Phá hoặc đến thẳng Thuận An mà ngao du theo chiều ngược lại. Và tôi chọn con đường từ Thuận An để xem trực tiếp yếu huyệt kinh hoàng cho các hải hành khi xưa muốn vào kinh đô Huế.

Từ Huế đến cửa biển Thuận An chừng 11 km dọc con đường là những làng cổ khá đẹp uốn quanh sông

Cầu Thuận An mới được xây khá đẹp song song với con cầu cũ đã xuống cấp. Hệ đầm phá Tam Giang - Cầu Hai được xem như là hệ đầm phá nước lợ lớn nhất Đông Nam Á khoảng 52 km². Theo lời dân địa phương gọi là phá Tam Giang bởi vì khi xưa nó là giao lưu của 3 con sông lớn là sông Ô Lâu đổ từ phía Quảng Trị vào, Sông Hương chảy qua kinh đô Huế và sông Bồ chảy cùng vào phá. Và chính con phá khi xưa với những ngọn sóng thần đánh chìm nhiều tàu bè tiếp cận đường biển vào Huế để được đưa vào ca dao dân gian

Ngày nay lưu lượng nước sông Bồ đổ trực tiếp vào sông Hương rồi mới ra phá nên chỉ còn như Phá Nhị Giang. Nhắc đến hai địa danh Truông Nhà Hồ và phá Tam Giang là nhắc đến công đức nội tán Nguyễn Khoa Đăng đã có công dẹp tan thổ phỉ tại Truông Nhà Hồ và trị thủy con phá nguy hiểm này tạo xuyên suốt trong giao thông huyết mạch đến kinh đô Huế. Tôi muốn tìm gốc ngọn sự trị thủy của nội tán Nguyễn Khoa Đăng nhưng không có điều kiện và sách vở . Những tài liệu sử của ta viết khá sơ sài về sử liệu này hay viết theo lối đầy mê tín " Nguyễn Khoa Đăng dùng súng thần công bắn vào con sóng làm máu đổ quệch cả mặt sông và từ đó gió yên biển lặng

Theo Đại Nam nhất thống chí thì hiện tượng sóng thần thường diễn ra ở Bàu Ngược từ trên dòng Ô Lâu đổ vào dẫn về Đập Đá . Tôi thì không hài lòng với sử liệu này lắm bởi vì vào kinh đô Huế xưa không chỉ bằng con đường đổ từ Ô Lâu vào Đập Đá mà còn vào đường biển thông qua cửa Eo khi xưa (nay là cửa Thuận An mới) để dọc sông Hương vào Huế . Vậy thì câu ca dao trên đó hơi quá phô trương và không thực tế . Mong muốn của tôi là được học hỏi những bậc tiền bối có hiểu biết nhiều về phá Tam Giang và công việc trị thủy của nội tán Nguyễn Khoa Đăng. . Mong lắm thay .

Khởi hành để đối mặt trực tiếp eo biển Thuận An tưởng đơn giản ai dè cũng một chút khó . Chạy thẳng ra biển Thuận An để hỏi dân địa phương đường tiếp cận trực tiếp eo biển này phải qua một con đường đầy cát lún . Nhiều lúc xe muốn đứng yên tại chỗ . Cuối cùng cũng giáp được mặt nó . Eo biển Thuận An ngày nay đã được thông khi eo biển cũ đổ vào phá cửa Eo đã bị lấp cũng gần đó

Dự tính đón đò từ cửa biển này để đi khắp phá nhưng ở đây chỉ có những con đò dọc để đi đến những địa điểm cố định không đi theo ý mình . Nên đành quay về bến để mướn ghe riêng để đi cho thỏa thích . Dọc phá Tam Giang có đền Thai Dương khá nổi tiếng theo sự tích là thờ Thai Dương phu nhân thường độ trì cho dân đi biển. Đền Thai Dương phu nhân theo tương truyền thì đó là một tảng đá trôi từ Nhật Bản báo mộng cho dân biển và họ đã lập đền thờ ngay tại khúc sông đó . Thai Dương hay Thái Dương cũng có nghĩa là mặt trời . Vừa là biểu tượng của Nhật Bản và cũng là biểu tượng của riêng dân đi biển.

Ra tới bến thương lượng giá cả với dân đi ghe đánh cá cho chuyến ngao du . Và khởi hành trên phá bắt đầu với hai người bạn ngư dân là Trưởng và Tạo - những người bạn trẻ tuổi và khá vui vẻ . Phá Tam Giang như trải dài trước mắt mênh mông, mênh mông nước với những cái trở mình lắc lư sóng của con thuyền . Gió mát và cảnh sắc như làm mê hồn người và tôi chợt lẩm nhẩm bài hát " Chiều trên phá Tam Giang" của Trần Thiện Thanh

Nói đến phá là phải nói đến dải cát ngăn cách biển với đầm tạo một vùng sinh thái đầm phá khá đặc trưng dọc biển và những rừng ngập mặn như Cần Giờ người địa phương gọi là rú. Ở phá Tam Giang những ngôi làng dọc biển trên những đụn cát khá nhiều nhưng ngôi làng của dân chài lưới . Một điểm đặc biệt là những nhà thờ tổ ở đây thì khá khang trang, xa hoa có khi mắc mỏ hơn những nhà họ đang ở . Có những nhà thờ tổ đáng giá cả hàng tỉ bạc .

Hỏi Trưởng và Tạo thì được biết những nhà thờ này được xây lại bởi Việt Kiều sau một thời gian vượt biên và hồi hương trở về . Và dân trong làng hầu như nhà nào cũng có Việt Kiều nên nhà thờ tổ mọc lên lỏm chỏm khắp nơi như đua chen khoe cái mẻ giàu sang của mình .

Thanh niên với nhau mà lại ngồi chung một xuồng thì chắc chắn là có chuyện nhậu nhẹt đàn đúm thế là cá bắt lên từ Đầm . Rượu bia thì mua từ các làng . Bữa say xỉn nho nhỏ bắt đầu khởi hành dọc con phá

Bắt đầu khởi hành là ngắm cảnh . Sau đó là vừa nhậu vừa ngắm cảnh . Sau đó chỉ còn là nhậu còn cảnh thì kệ mẹ nó. Lúc này Phá Tam Giang chỉ còn là nơi tiếp bia rượu và mồi dọc đường . Một sự cố cũng là kỷ niệm chắc là khó quên trong đời của mình và những người bạn . Đang xả nước cứu thân xuống mặt Phá thì anh bạn Trưởng ngả nghiêng ngả ngửa ủn tôi bay cả người lẫn vật xuống dòng Phá . Thế là ướt như con chuột lột , máy ảnh điện thoại di động vô nước trầm trọng . Thế là một hai ba cởi truồng nhậu tiếp . Mấy tay lái đò phá Tam Giang la oái oái . Nhằm nhò gì "Dân chơi Nam Bộ" mà .Nhậu hết dọc phá là đồ cũng khô thôi mà

Kế hoạch là chiều sẽ ghé về Huế để ngủ nhưng kế hoạch bị đổ bể do gặp những chiến hữu quá chiến . Thế là tối đó tiếp tục gài độ ở nhà Trưởng và đây bức ảnh cuối cùng của ngày hôm đó

Phá Tam Giang đối với tôi rất nhiều kỷ niệm . Kỷ niệm về một vùng đất lịch sử, về sự nồng nhiệt thân thiện của dân địa phương . Phá Tam Giang đang dần được khai thác để đưa vào du lịch và trả lại vị trí đáng có trong bản đồ du lịch Việt Nam và người dân sẽ được cải thiện cuộc sống hơn. Nhưng nó cũng chính là sự mâu thuẩn của riêng tôi . Tôi sợ mất đi vẻ hoang sơ và thân thiện của vùng đất và con người nơi đây để thay thế vào những giá trị đươc tính trên đồng tiền

PS: Những tìm hiểu về phá Tam Giang

Phá Tam Giang trước kia được bao bọc hoàn toàn bởi vùng cát bồi biển dài được gọi là Đại Trường Sa trước đây gần 600 năm. Sau một thời gian đã có sự di chuyển địa chất cũng như xâm thực của nước tạo ra các cửa biển cũng như những con lạch dẫn ra biển . Và phá Tam Giang không chỉ có một cửa biển Thuận An . Cũng nói thêm về tích sóng thần tại Phá Tam Giang theo Đại Nam nhất thống chí thì phá Tam Giang được gọi tên từ hợp lưu 3 con sông là thượng lưu, trung lưu và hạ lưu từ hợp thể sông Ô Lâu dẫn về Bầu Ngược . Theo sử liệu thì Bầu Ngược có đáy sông khá mấp mô nó tạo sự cộng hưởng từ hai nguồn nước từ đất liền chảy ra biển cũng như biển đổ vào tạo ra những con sóng cực lớn và dòng chảy khá bất thường và khó lường được phương hướng và cách thức . Nội tán Nguyễn Khoa Đăng trị thủy bằng cách nạo vét lại lòng sông và để giảm áp lực dòng nước tràn bờ ông đã cho đào một con kênh nhân tạo để dẫn nước từ trung lưu sang hạ lưu . Nói chuyện với dân địa phương tại đây họ cho biết vào những mùa nước lũ thì phá Tam Giang như một bãi nước mênh mông và tràn lên ngập tất cả các gò đất dọc biển và đó cũng là một phần đánh sập cửa Eo cũ

Xe máy phiêu du ký (Chặng: Huế)

Thế là một mình tiếp tục lên đường. Trời Đà Nẵng đã khá lạnh nên không dám lên Bà Nà để hưởng cái rét buốt. Trong nhiều chặng đường tôi đã qua thì khí hậu miền Trung là khó chịu nhất, mưa thì dầm dề thúi đất, lạnh thì lúc ẩn lúc hiện, mới nóng hầm hập đấy thì thoắt là lạnh rợn người, những người chưa quen phong sương thì dễ ngã bệnh với thời tiết này.

Rời Đà Nẵng cũng vẫn là cơn mưa dai dẳng và đèo Hải Vân chìm khuất trong mù rất nguy hiểm nên tôi chọn xe chuyên chở qua Hầm Hải vân

Qua khỏi Lăng Cô có một cảnh quan khá hay chính là Vụng An Cư. Gọi là Vụng hay Vũng đều được, đó chính là vùng biển eo sâu vào đất liền tạo nên một cái hồ nước mặn. Khởi hành từ Đà Nẵng đi Huế như có 2 mặt biển song song hai bên

Cũng may tới Huế thì trời dứt cơn mưa. Trời đã về chiều vội tắm rửa để dạo một vòng quanh Huế. Tôi đã đến Huế 3 lần. Lần lâu nhất là cách đây gần 15 năm. Huế cũng không thay đổi nhiều lắm, vẫn thành quách cũ kỷ, những lăng mộ chả được cải tạo bao nhiêu, vẫn dơ òm và đầy phản cảm như trước. Nơi vua ngự vua ngắm cảnh ở lăng Tự Đức vẫn là một bãi sình chưa được nạo vét làm mất mặt du khách trong và ngoài nước.

Đi dạo vòng quanh mỗi chân rời cẳng ghé một quán cà phê bên bờ sông Hương để nhâm nhi cà phê và mơ mộng như một người trai Huế chính cống. Và mơ màng ngắm từng cô gái Huế thiết tha như là một giấc mơ qua. Giấc mơ có em trong đời với giọng nói Huế nhẹ nhàng. Và em khe khẻ rằng em yêu Thanh Đa vì Thanh Đa giống Huế cũng với những con đường nho nhỏ xinh xinh. Và chợt giật mình khi cô hàng cà phê khẻ gọi. Ôi con mắt đẹp làm tôi ngây ngất vì tình! (@Molier)

Những con mắt quái ác
Đã từng làm tôi điên
Đôi mắt em dịu dàng
Khiến lòng tôi hoang dại
Cả đến khi ra về
Bỏ quên cha cái nón

Trời vào tối thì ru mình theo từng câu ca Huế bên bờ sông Hương. Rằng:

Kim Long lắm gái mỹ miều
Anh đi chẳng đặng anh liều theo em

Xe máy phiêu du ký (Chặng: Hội An, Đà Nẵng)

Chặng: Hội An

Từ đây là tiếp tục con đường trong mưa gần 500 cây số mà chúng tôi mắc phải trong suốt cuộc hành trình. Rời Quảng Ngãi trong cơn mưa càng lúc càng lớn. Dự định ghé cảng Dung Quất để thăm thú những công trình mang tầm quốc gia bị bỏ qua và một mạch lầm lũi trong mưa và chạy thẳng ra Hội An thì tay chân chúng tôi tê cứng muốn ngã cả xe, 160 cây số trong mưa mà cứ tưởng là 300 cây số. Tắm nước nóng cho các mạch máu giãn nở và sau đó hòa mình vào phố cổ.

Phố cổ Hội An là một thương cảng lớn được xây dựng từ thế kỷ 16 với cái tên Faifo hay còn gọi là Hải Phố và là Hoài Phố của các văn nhân với con sông Hoài nầm nập thuyền bè. Hội An giao thoa nhiều nền văn hóa do các thương gia xây dựng. Chùa Cầu là biểu tượng của Hội An do các thương nhân Nhật Bản xây dựng từ nhiều thế kỷ trước.

Kiến trúc cũng qua nhiều biến đổi nhưng ảnh hưởng nhiều nhất vẫn là Trung Hoa với dòng thương nhân Triều Châu, Phúc Kiến, Quảng Châu

Nói thật là tôi chưa cảm được Hội An lắm có lẽ do tôi chưa đi sâu vào Hội An và có thể là do thiếu một cô gái Hoài Phố để có cái nhìn thấu đáo và sâu thẳm hơn hehe

Chúng tôi thưởng thức cao lầu một đặc sản của Hội An. Lúc đầu tôi nghĩ cao lầu là món ăn của ba tàu nhưng qua tìm hiểu thì cả người Hoa cũng không công nhận đó là món ăn của mình. Có lẽ Cao Lầu là một món ăn dân gian được pha trộn qua thời gian và trở thành một cái gì riêng Hội An. Từng tô mì bốc khói được ngấu nghiến và bốc khói qua đằng miệng chúng tôi thật sảng khoái.

Đến thương cảng Hội An được hiểu lầm là hai thương gia cũng khá khoái trá. Người chủ khách sạn cứ chúng tôi là hai tay buôn tắc xuyên Bắc Nam. Nói chuyện thì biết ở Hội An có những vườn tắc khá lớn và các mối lái trong miền Nam hay ra mua tắc cảnh vào dịp Tết.

Chặng: Đà Nẵng

Rời Hội An kế hoạch là ghé thăm Mỹ Sơn một thánh địa Chăm Pa một tàn tích văn hóa Ấn Độ giáo còn sót lại được xem là lớn nhất tại Việt Nam. Nhưng mưa lại đổ hạt đã cản bước chân chúng tôi khi phải quay ngược lại gần 50 km đến Mỹ Sơn. Một sự nuối tiếc lớn cũng như nhiều sự nuối tiếc khác trong suốt cuộc hành trình và bắt buộc sẽ đi trong tương lai. Đành chạy thẳng ra Đà Nẵng theo con đường dọc biển ra Ngũ Hành Sơn.

Ngũ Hành Sơn như năm ngón tay chỉa thẳng lên trời để hứng trọn linh khí của trời đất giữa một vùng bằng phẳng ven biển. Ngũ Hành Sơn tương ứng năm ngọn Kim Mộc Thủy Hỏa Thổ trong ngũ hành với Thủy Sơn to và đẹp nhất được du khách thăm quan

Trên ngọn Thủy Sơn là sự hài hòa giữa chùa, động và cảnh sắc thiên nhiên hữu tình bao quanh tô thêm nét huyền bí và kính cẩn tâm linh. Hai chùa lớn là Linh Ứng và Tam Thai với các động Huyền Không, Hoa Nghiêm, Linh Nham, Tàng Chơn và Vân Thông trong đó chùa Linh Ứng và động Huyền Không là đẹp và tôn nghiêm nhất

Ngũ Hành Sơn cũng nổi tiếng cả nước với nguồn đá hoa cương tuyệt đẹp và biết bao công trình và những tượng điêu khắc đã ra đời từ đây. Và Vũng Tàu với lề đường dọc biển đắt nhất Việt Nam có khi là cả thế giới lát toàn đá hoa cương xuất xứ từ Ngũ Hành Sơn. Đồng thời đây cũng là một vụ tai tiếng hao tiền tốn của từ một lãnh đạo giao thông tỉnh Bà Rịa Vũng Tàu kiếm cú chót trước khi về hưu mà báo chí phản ánh một thời gian.

Rời Ngũ Hành Sơn ra Đà Nẵng là một chuỗi say xỉn với những người bạn cũ và cũng là sự tạm biệt người bạn đồng hành đón tàu trở lại về Nam do bận việc gia đình. Con đường tiếp theo là một sự độc hành riêng tôi cho trót quãng đường còn lại

Thiên Địa Nhân trong âm nhạc Việt Nam (Nhạc sĩ Phạm Duy: Phần 3)

Tình ca luôn là một đề tài muôn thuở của nhân loại. Và Phạm Duy không khác lẽ với kho tàng nghìn lời ca đầy tính Tình này. Nói không ngoa thì Phạm Duy phải được coi như ông vua nhạc tình Việt Nam. Tình ca Ông trải dài từ thứ tình trong sáng manh múng kiểu thứ tình tưởng chỉ ngắm mà mơ mộng cho đến tình say, tình điên, tình buồn tình phiền, tình ngập tràn nụ cười hạnh phúc, tình hoang hoải bến bờ ... Nhưng tôi sẽ đề cập đầu tiên đến cái thứ tình mang nặng tính cực đoan Phạm Duy nhất (Cái chữ Nhân nôn náo mà tôi hay đề cập) đó là "Nhục Tình Ca" - một thứ tình đầy xác thịt và phồn thực. 

Việt Nam là quốc gia Á Đông trọng tính kín đáo, e ấp và mang nặng tính đạo đức lễ nghi Khổng Giáo. Nên "Nhục tình ca" của Phạm Duy thời đó như một thứ bom phá hủy thành trì. Hình ảnh dục tính rất mạnh như một thứ "taboo" mà người nào dám đề cập như là một thứ mất đạo đức (Mặc dù len lén nghe và chảy nước miếng cũng khá nhiều hehe). Nào: 
"Người tình đợi hoa đến cho hoa đẹp gương cánh 
Rồi ghì đầu ong, bắt ong ăn nhụy cành xanh 
Rừng sâu rậm lối 
suối bên khe dài 
Mặt trời nung cho ong hoa đốt cháy nhau thôi" (Nhục tình)
hay:
"Em quấn chân anh, anh gác chân em, ta khóa nhau trên giường tình
Anh uốn lưng cong, em ưỡn lưng ong cho sét âm dương nổ tung" 

Và tôi chọn "Tình bên gối" là bài hát giới thiệu mặc dù không thuần nhạc Phạm Duy chỉ là lời Phạm Duy đặt cho một bài hát Nhật bởi "Văn hóa phồn thực" thực sự của nền tảng cổ của văn hóa Việt Nam (Văn hóa hiện nay của chúng ta là thứ văn hóa trọng tính Dương của Tàu) là chính là thứ hòa hợp Âm Dương. Đỉnh điểm chính là sự "khoái cảm lên đến trăng sao" hay nói trần trụi chính "sự lên đỉnh" của người phụ nữ với:

"Người tình nằm bên gối
Nằm nghiêng, giống như nàng tiên
Ðã gẫy cánh trong đêm, đến tôi, để xin chút duyên.
Nhìn tôi, với ánh mắt như thôi miên
Với môi run run như ngọn thuyền dạt dào trên biển điên.
Người ôm lấy tôi, trói chặt giống như xiềng gông
Nàng mê man, Nàng đắm đuối, Nàng chới với
Thốt lên lời... ân cần
Nàng tiên xuống trần
Thấy ngay ái ân chờ mong...
Người tình nằm bên gối, và tôi, khát khao tình điên
Ðã uống hết môi em, mắt em, và cả thân xác em.
Ðời tôi đốt cháy ngôi sao lung linh,
Ðã phun hơi, thiêu cho mặt trời hiền lành đi ngủ yên.
Thì tôi cũng xin rước nàng tới nơi thần tiên.
Nàng mê man, Nàng đắm đuối, Nàng chới với
Thốt lên lời... ân cần
Nàng tiên xuống trần
Biết yêu, thế gian chờ mong..."

Thiên Địa Nhân trong âm nhạc Việt Nam (Nhạc sĩ Phạm Duy: Phần 2)

Nếu viết tất cả các giai đoạn sáng tác của Phạm Duy là không thể với tôi bởi gia tài âm nhạc của Ông quá đồ sộ và phức tạp. Tôi sẽ tập trung vào những mảng đối lập nhau trong âm nhạc của Ông. Cái mà tôi hay gọi là tính hỗn tạp, chống trái của chữ Nhân ở phần 1. Đó cũng là một đặc tính nên có của một người nghệ sĩ sáng tạo. Là "người đốt đền" luôn là kẻ phải chịu nhiều sự bỉ bai nhất của xã hội và không phải "sự phá vỡ" nào cũng là hay, cũng thành công nhưng phải cần nó để tạo nên nguồn lạch mới trong muôn vàn những rập khuôn và bảo thủ mà con người dễ tạo ra bởi bản năng bảo tồn và an toàn trong mỗi con người. Tôi luôn tôn trọng "Truyện Kiều" của cụ Nguyễn Du nhưng một số học giả danh tiếng Việt Nam luôn cho nó là "đỉnh cao văn học Việt Nam" thì tôi không chấp nhận. Bởi như vậy là anh tự rào cản sự phát triển, sáng tạo và tạo một thói quen "không dám vượt thoát" mà điều này thì tai hại vô cùng cho dân tộc chúng ta.

Về Phạm Duy tôi sẽ viết trực tiếp nhất đến mảng âm nhạc gây tranh cãi nhất của Ông là "Tục Ca" và "Vỉa hè ca". Phạm Duy với 10 bản Tâm Ca cũng có sự tranh cãi nhất định nhưng với nó Ông được ghi nhận rất cao trong âm nhạc và tiếng tăm của Ông thêm nâng bậc nhờ Nó. Với Tâm Ca là những lời nhắn gửi nên sống quay về bản tâm, nhìn nhận những điều tốt đẹp từ con người và xa lìa những thứ lừa bịp bề ngoài hay những nhân danh mị dân giả trá. Và bài hát có lẽ tôi thích nhất đó là bài "Giọt mưa trên lá" 

Nó thể hiện quá rõ 'Nỗi đau Việt Nam" của những phân ly, hoang tàn và thiếu niềm tin. Nhưng cũng vẫn chất chứa nhiều hy vọng cho tương lai nếu chúng ta biết suy nghĩ lại.

Giọt mưa trên lá nước mắt mẹ già
Lã chã đầm đìa trên xác con lạnh giá. 
Giọt mưa trên lá nước mắt mặn mà
Thiếu nữ mừng vì tan chiến tranh chồng về
Giọt mưa trên lá tiếng khóc oa oa
Ðứa bé chào đời cho chúng ta nụ cười 
Giọt mưa trên lá tiếng nói bao la
Tóc trắng đậm đà êm ái ru tình già.
.
Giọt mưa trên lá tiếng nói thầm thì
Bóng dáng Phật về xoa vết thương trần thế
Giọt mưa trên lá tiếng nói tinh khôi
Lúc Chúa vào đời xin đóng đanh vì người 
Giọt mưa trên lá tiếng khóc chơi vơi 
Thế giới lạc loài chưa thoát ra phận người
Giọt mưa trên lá cố gắng nguôi ngoai
Nói với loài người : xin cứ nuôi mộng dàị

Và Tâm Ca sâu thẳm như vậy, đạo đức như vậy dễ dàng bị đạp đổ "đốt đền" bởi 10 bài Tục Ca của chính Ông. Những bài hát đánh thẳng vào những thứ dơ bẩn nhất, những ngôn từ tục tĩu người ta ưa nói lén với nhau để mà cười hí hí với nhau cũng một cách lén lút. Tôi không bàn sâu nội dung ở đây bởi nó vẫn còn là taboo trọng xã hội trọng đạo đức của ta (Bà con nào thích cứ tham khảo, nó có đầy trên mạng nhưng hãy bỏ qua định kiến rồi hãy chọc vào nó).

Giả sử tục ca số 6 Mạo Hóa để phê phán sự giả trá, thẩm mỹ viện mông má hình thể bên ngoài nhưng đạo đức bên trong đáng lẽ nên "thẩm mỹ viện" cho đẹp thì lại giữ y nguyên. Trích một đoạn nhẹ nhàng nhất:

Tôi có người yêu, cái đít to như Thẩm Thúy Hằng
Cái đít nhìn qua đã khiến cho ta phải ngỡ ngàng
Vừa to vừa lớn, như những mặt Vua
Mặt ông Tổng Thống, cũng phải thua
Nhưng có ngờ đâu cái đít em không phải thứ thiệt
Mấy chú Triều Tiên khuyến khích em bơm nhựa dưới thịt
Rồi khi cảm nóng, tiêm thuốc vào mông
Thì anh thầy chích, gẫy cả kim !
.
Tôi viết những lời này để cho thấy rõ tính đối chọi bên trong mỗi con người. Còn việc thích hay không lại phụ thuộc vào suy nghĩ và cảm nhận của từng người.

Thiên Địa Nhân trong âm nhạc Việt Nam (Nhạc sĩ: Phạm Duy: Phần 1)

Viết về Phạm Duy phải nói là vừa dễ viết lại vừa khó viết nhất. Nghe thì kỳ kỳ nhưng sự thật là vậy. Trong ba ông mà tôi xem như thiên địa nhân trong âm nhạc Việt Nam thì ông Phạm Duy là gần với Tôi nhất. Tôi gọi Ông đại diện chữ Nhân không phải ông là Người trọn vẹn mà ông là đại diện cho sự hỗn tạp nằm giữa Trời và Đất. Con Người là tập hợp giữa phần Con và phần Người, nó như phần Ác Quỷ và Thiên Thần trong mỗi chúng ta. Là Vô Minh và Vượt Thoát mà bổn phận chúng ta phải thấu tỏ qua từng kiếp sống.

Phạm Duy trải dài gần hết giai đoạn lịch sử hiện đại Việt Nam từ người lính Việt Minh bỏ Bắc vào Nam với chế độ Việt Nam Cộng Hòa. Sau đó trốn Cộng Sản ra Hải Ngoại rồi về lại Việt Nam gần cuối đời để mất tại đây. Cuộc đời của Ông mà Ông tự nhận là đa đoan, là nhân chứng sống cho nhiều giai đoạn lịch sử dân tộc và cũng như phận người chìm nổi, nổi trôi.

Và âm nhạc của ông cũng đa đoan như chính cuộc đời ông. Kho tàng âm nhạc của Ông phải nói là kỳ vĩ vào loại bậc nhất của Việt Nam. Từ nhạc kháng chiến đến tình ca manh mún, trong sáng đến Nhục Tình Ca đầy tính xác thịt và phồn thực, từ trường ca đến đoản ca, rồi Tâm Ca và phá cho sạch nó đi bằng Tục Ca. Không tha bất cứ thể loại nào từ Dân Ca cải biên đến hết mọi lứa tuổi Già Ca, Trẻ ca, Nữ Ca, Bé Ca và Thiền Ca như tiếng hát thinh không vọng lại không cho ai cả mà cũng cho tất cả.

Trường ca Con Đường Cái Quan là trường ca tôi sẽ giới thiệu đầu tiên

Nó là dặm ngàn khơi các nẻo Việt Nam từ Bắc đi Trung rồi về Nam. Từ Ải Nam Quan đến mũi cực tận cùng Việt Nam. Là sự trải dài tâm thức dân tộc trăm trứng trăm con và nay ít nhiều bắt đầu có hướng tìm về Cội Trứng của Mẹ Âu Cơ sau qua nhiều biến cố tương tàn thảm khốc của dân tộc.

Nghệ Thuật Nude Art

Nghệ thuật nude phải nói trắng phớ phải lại nghệ thuật gợi dục đầu tiên, kích thích bản năng gốc của con người. Những người thưởng lãm nghệ thuật nude mà nói tôi chả động đậy gì cả (như tôi chẳng hạn hehe) thì một là liệt con mẹ nó dương tinh hay âm kinh, hai là quá nhàm chán những thứ gợi dục dễ dãi (không biết phải tôi không hihi), ba là thứ đạo đức giả (nước chảy ròng ròng nhưng lòng gian dối hehe). 

Trừ nghệ thuật nude ẩn giấu (nghĩa là vật mẫu chụp nude không thể thấy ngay là nó bộ phận hay cơ thể gợi dục) mang một ý nghĩa tượng trưng hay đánh tráo thị giác nhìn, còn lại nghệ thuật nude phải tạo được sự gợi cảm về dục của bộ môn nghệ thuật này. Sự dung tục hay không lại là phần sau, nó dung tục nếu ta chỉ còn nhớ mỗi sự gợi dục nó mang lại ngoài ra trống rỗng tất cả cảm nhận về nó, nó là nghệ thuật thực sự khi ngoài cái gợi dục tầm thường nó ẩn chứa những chiều sâu khác nhau đối với người thưởng lãm. Nghệ thuật nude luôn ẩn chứa làn ranh mỏng manh giữa nghệ thuật và dung tục là vậy !

Quay qua bộ ảnh "Tuyệt tình cốc" bỏ qua yếu tố đạo đức giả trong đây thì riêng tôi lại thấy nó không ấn tượng lắm. Bộ ảnh này chụp theo kiểu motif gần với quảng cáo game kiếm hiệp hay cosplay lan tràn hiện nay. Tôi thấy màu sắc bộ ảnh kiểu rực rỡ khá giả tạo, các người mẫu diễn xuất không ấn tượng và cũng giả tạo không kém. Tôi là người dễ tính nhưng không dễ dãi về nghệ thuật hay liệt con mẹ nó dương dzồi ? (Không đưa bộ ảnh lên bởi riêng tôi nó chưa đủ đẹp)

Một bộ ảnh nude của Miru Kim - một nghệ sĩ người Hàn Quốc - thì tôi lại ấn tượng mạnh về nó. Bộ ảnh “I Like Pigs and Pigs Like Me” là quá trình sáng tạo của cô và ekip trong một thời gian ăn ngủ và sống chung thực sự với bầy heo. Riêng Miru Kim thì tôi sẽ giới thiệu chi tiết trong một bài viết nào đấy (Không phải tất cả tác phẩm của cô tôi đều thích nhưng ở cô là một nghệ sĩ sáng tạo nghiêm túc, không dễ dãi với tác phẩm của mình hay chạy theo xu hướng nghệ thuật chiều số đông những người thưởng lãm nghệ thuật). Nhắc đến bi kịch nghệ sĩ bị quyết định bởi số đông lại nhớ đến Jim Morrison - thủ lãnh của ban nhạc The Doors lừng danh - một người thi sĩ tài hoa trong âm nhạc (Thôi cũng để viết sau vậy. Tôi khoái đặt hàng trước nhưng chờ tôi viết chắc chịu khó mỏi mòn tí. Đó cũng là một bi kịch hehe)

Tùy bút: Những Chuyến Lam

Xóm tôi khi xưa ấy gọi là "xóm xe lam" bởi nơi đây là bến tập kết xe lam. Từng đoàn xe lam ngày ngày cứ khoảng 4h sáng là nổ máy ầm ỉ khắp nơi. Xe lam ở chỗ tôi không phải để chở khách để mang cái ngai ngái lãng mạn mà nhiều người hay gọi "Chuyến lam chiều" mà chúng chở một thứ siêu lãng mạn hơn là nước đá. Từng chuyến xe sớm đến các hãng nước đá để chất đầy đá cây lên xe mà chuyển xuống các cảng cá cho các chuyến đánh bắt xa bờ. 

Thời gian làm thi vị hóa dần các chuyến xe lam để gói gọn thành những vùng ký ức mơ màng đẹp đẽ, nhưng thật sự thì khi ấy chúng tôi bị tra tấn hàng sáng với các tiếng "chạch chạch" ầm ỉ chả ngủ nghê gì được cả sất. Nên thời gian nó có sức mạnh kỳ diệu đến vậy, nó sẽ bào mòn những vùng ký ức không đẹp thành những sắc màu kỳ bí của thời gian, nhưng nó cũng có thể bào mòn những điều đẹp đẽ chỉ chừa lại những sự trơ trụi xấu xí nào đấy trong cuộc sống. Sự lựa chọn này phụ thuộc vào tâm thức của mỗi người và vào sự quan trọng của sự kiện mà ký ức mang lại. 

Nhắc tới xe lam thì tôi lại nhớ đến trò chơi trẻ thơ của chúng tôi khi ấy. Nó giống trò trốn tìm ngày nay nhưng số lượng chơi cho hai phe trốn tìm là đông người, và chỉ cần một nhóm tìm thấy một người bên nhóm kia thôi là trò chơi kết thúc và chuyển vai trò đi tìm cho nhóm thua. Nhớ trò này liên quan đến xe lam bởi bãi tập kết xe lam từng nhà là chỗ toàn bộ chúng tôi hay trốn núp trong đó. Chúng tôi chen chút ẩn nấp trong từng gầm xe lam để giấu mình với trò chơi trẻ thơ này.

Nhớ đến xe lam là nhớ đến gái ngay liền nhỉ. Xóm tôi khi ấy có một cô bé xinh lắm, thuộc dạng "Mỹ nhơn vạn người mê" nên lắm thằng nhóc khi ấy xum xoe bên cô nàng. Còn tôi thì cái mặt cứ bơ bơ chả cảm xúc gì kiểu cô đẹp thì kệ tía cô chứ (dù trong lòng khá là rạo rực hehe). Vậy mà cô nàng lại chú ý đến tôi và chúng tôi iu nhau hihi. Nhưng đến một ngày, anh trai nàng và thằng em họ của nàng chặn đường, đánh hội đồng tôi thì đôi bên bụp nhau tá lả, đến khi tôi ôm vật được thằng anh nàng xuống đất và bắt đầu nện thì từ đâu nàng xuất hiện như một nàng tiên và phi lên lưng tôi mà cào cấu như điên. Chuyện tình đẹp như bức tranh bị xé banh chành từ đấy huhu!

Chấp và Vô Chấp (Phần 1)

Trong bài viết sẽ sử dụng nhiều chất liệu từ những bài viết hay những trao đổi với anh Trần Minh Luận. Trong một bài viết của anh (sẽ đưa link phần bonus*) tôi có những comment như sau: "Cảm nhận riêng em thì những tìm kiếm bên ngoài hay những giá trị tiêu chuẩn, mặc định của người khác nó cũng chỉ phản ánh phía bên trong của mỗi cá nhân thôi (như tấm gương phản chiếu). Ví dụ: Một người luôn tìm kiếm sự nhìn nhận hay ngưỡng mộ từ người khác thì chỉ để phản ánh sự tự ti bên trong họ. Và những giá trị mặc định được tạo ra bởi đám đông, bởi truyền thông, bởi văn hóa tập quán cũng chỉ thể hiện phía bên trong cả một cộng đồng đó. Và những giá trị đó có thực sự mang lại hạnh phúc không? Cái này cũng khó nói được bởi khái niệm "hạnh phúc" là khái niệm "tự thân" (Khó chỉ là khái niệm "tự thân" chứ không phải là khái niệm "hạnh phúc"). Và Thiền (Thiền Định + Thiền Quán) là một trong những "phương tiện" để soi thấu khái niệm "tự thân" này (Ngoài Thiền còn nhiều phương tiện khác chứ không riêng phải chỉ là Thiền). Anh càng thấu suốt cái "tự thân" và hành động sát nhất cái "tự thân" thì anh càng dễ "hạnh phúc" với chính anh và con người thường khó phân biệt và hay lầm lẫn giữa sự thỏa mãn với sự hạnh phúc này"

Trong bài viết của anh Luận anh có đoạn: "Có người cho rằng, có địa vị, danh vọng, tiền bạc, gia đình đuề huề, con cháu đầy đàn… là hạnh phúc và họ nỗ lực, đánh đổi bằng mọi giá để có được mục tiêu này, và sau khi đạt được họ giữ được trạng thái hạnh phúc trong bao lâu? và họ có thực sự hạnh phúc với giấc mơ vừa có được hay không? Hay là sau đó họ lại tạo ra một mục tiêu mới để đeo đuổi tiếp?" thì theo nhận định riêng tôi đây chính là sự lầm lẫn giữa "sự thỏa mãn" và "sự hạnh phúc" bởi theo trích dẫn trên nó chỉ diễn tả "trạng thái thỏa mãn" chứ có thể không thuần là "trạng thái hạnh phúc". Sự thỏa mãn thường làm con người ta ngây ngất mạnh nhưng trạng thái tồn động của nó sẽ rất nhanh tàn phai và để đáp ứng tiếp trạng thái thỏa mãn này thì Một là con người sẽ tiếp tục dấn tới những giá trị cũ nhưng với tiêu chuẩn hay cường độ cao hơn. Ví dụ: Họ sẽ kiếm nhiều tiền hơn nữa, hay chức tước, địa vị lớn hơn nữa ..vv... bởi họ nghĩ chỉ vậy họ mới hạnh phúc hơn. Hai là họ sẽ chuyển sang một thứ khác mà họ sẽ cho là có thể mang lại cho họ hạnh phúc chẳng hạn Gái Hoa Hậu hehe (nếu là đàn ông) hay Siêu nhơn quần sịp đỏ (Nếu đàn bà) kaka. Cứ như thế họ cứ mê mãi kiếm tìm những giá trị hư ảo mà họ khẳng định chỉ nó mới mang lại cho họ sự Hạnh Phúc. Và cứ thế họ sẽ kiếm tìm "hạnh phúc" liên tục như vậy bởi họ đang hát bài hát "Thiên đường bị đánh mất" hay "Sao anh nỡ ra đi để em phải héo tàn hehe" (Dân xì ke là hiểu rõ nhất về cái thứ "hạnh phúc" này bởi họ tăng liều liên tục).

Bonus: Bài viết của anh Trần Minh Luận

Hạnh phúc,

Chủ đề này đã từ xưa đến giờ đã làm tiêu tốn không ít thời gian, bút mực của rất nhiều người, nhiều giai tầng, ngành nghề trong xã hội… với kiến thức hạn hẹp, tôi không dám lạm bàn hay phân tích thêm, nhưng do sáng nay mình có “cà khịa” một ông anh qua một comment trên status của anh ấy nên muốn chia sẻ quan điểm cá nhân về nội dung này.

Có người cho rằng, có địa vị, danh vọng, tiền bạc, gia đình đuề huề, con cháu đầy đàn… là hạnh phúc và họ nỗ lực, đánh đổi bằng mọi giá để có được mục tiêu này, và sau khi đạt được họ giữ được trạng thái hạnh phúc trong bao lâu? và họ có thực sự hạnh phúc với giấc mơ vừa có được hay không? Hay là sau đó họ lại tạo ra một mục tiêu mới để đeo đuổi tiếp?

Người tử tù khao khát được mức án chung thân, người bị án chung thân lại mong như tù thường phạm và cũng có kẻ vì ngoài xã hội bị truy sát nên phải kiếm cớ để được ngồi tù vì mục đích an toàn… cũng là tù tội nhưng ứng với mỗi tiêu chí lại có những giá trị khác nhau.

Cá nhân tôi cho rằng, việc chúng ta hạnh phúc hoặc không tùy thuộc vào mức độ chúng ta lệ thuộc vào các khái niệm, định nghĩa của người khác nhiều hay ít, mà suy cho cùng những khái niệm, những định nghĩa hay tiêu chuẩn kia cũng chỉ là do một hoặc một nhóm người đặt ra mà thôi, đâu hẳn đó là chân lý.

Thế nào là nghèo? Thế nào là giàu? Thế nào là đẹp hoặc xấu? Thế nào là thành công hay thất bại? cũng chỉ là những khái niệm mang tính tương đối áp dụng cho một số đối tượng riêng… khi chúng ta cứ phải mải mê đeo đuổi những tiêu chuẩn do người khác đặt ra, việc thành bại chưa biết, nhưng cái mất mát đầu tiên là ta đang đánh mất cuộc sống của chính bản thân.

Quan điểm cá nhân tôi cho rằng, một khi chúng ta giảm thiểu nhu cầu, giảm thiểu sự tác động bởi các khái niệm, tiêu chuẩn hay đánh giá của người khác, chúng ta dám sống cuộc đời của riêng mình, chúng ta đã cho phép mình có được hạnh phúc mà không cần bất kỳ sự nỗ lực nào.

Phiếm bàn về Thất chủng binh khí

Một bài viết về Cổ Long cách đây 10 năm

Bộ "Thất chủng binh khí" của Cổ Long tiên sinh gồm 7 phần ứng 7 thứ binh khí sau: 
1. Trường Sinh kiếm 
2. Bích Ngọc Đao 
3. Khổng tước linh
4. Đa tình hoàn
5. Bá Vương Thương
6. Ly biệt câu
7. Quyền đầu

Nhưng Cổ Long tiên sinh muốn thông qua bộ truyền kỳ này để chuyển tải thông điệp "Coi dzậy chứ hổng phải dzậy ". Bảy thứ binh khí tạo sự hoa dạng của cuộc đời, có thể tạo sức mạnh, là vũ khí lợi hại cho mỗi cá nhân. Chúng không phải là kiếm, đao, thương hay nắm đấm mà là theo thứ tự tương ứng như sau:

1. Nụ cười (Trường Sinh Kiếm)
2. Sự thành thực (Bích Ngọc Đao)
3. Lòng tin (Khổng Tước Linh)
4. Ân oán, hận thù (Đa tình Hoàn)
5. Dũng khí (Bá Vương Thương)
6. Biết li biệt để mà tương tụ (Ly Biệt câu)
7. Tình bạn (Quyền đầu)

Và nụ cười được đặt lên hàng đầu. Có lẽ Cổ Long tiên sinh muốn mọi người phải biết cười như thế này thì cuộc sống dù có muôn ngàn sóng to gió lớn cũng dễ dàng vượt qua. Có lẽ đạo trường sinh bất quá cũng chỉ như vậy thôi. Còn sự thành thực chính là mảnh ngọc của cuộc đời. Lòng tin chính là con thuyền chở đạo.

Tại sao lại có ông ân oán, hận thù trong đây nữa nhở . Con người vốn là giống đa tình, có thương thì tất có hận. Chính hận thù là một sức mạnh bùng phát kinh khủng nhất. Nó là sức mạnh làm cho ta thực hiện những điều không tưởng nhưng cũng chính nó hủy diệt trở lại ta nhanh nhất. Và chính Tiêu Thiếu Anh trong "Đa tình hoàn truyện" cũng bị chính sự thù hận của mình dội ngược lại chính mình.

Và dũng khí cũng chính như tên gọi của nó. Nó là một sức mạnh Bá Vương.

Biết li biệt để mà tương tụ (Là cái quỷ gì đây?). Tại vì con người sinh ra để chịu khổ nhiều hơn chịu vui. Ly biệt nhiều hơn là tương tụ. Có tương tụ và cũng phải biết nỗi khổ ly biệt. Nên con người đừng mong sự toàn vẹn hoàn toàn. Phải biết li biệt nhỏ để mà tương tụ lớn. Muốn làm chuyện lớn phải biết hi sinh cái nhỏ

Cuối cùng là tình bạn. Cũng như Cổ Long đã nói trong truyện : "Trên đời này nếu không có thứ tình cảm này, thế giới này còn thành ra thế giới gì nữa? Người còn thành ra thứ người gì nữa?"

Xuyên suốt bộ truyền kỳ ta thấy đều thấy liên quan đến Thanh Long Hội với 365 phân đà đại diện cho 365 ngày trong năm. Có phải chăng Cổ Long tiên sinh muốn thông qua để ẩn ý về thời gian chi phối toàn bộ cuộc sống của mỗi người

Và đặc biệt bộ cuối "Quyền đầu" duy nhất không có liên quan hay nhắc đến Thanh Long Hội khi ông muốn nói về "Tình bạn". Có lẽ ông cho rằng "Tình bạn thì luôn bền vững với thời gian" . Và có lẽ vậy Cổ Long tiên sinh khi viết về tình bạn thông qua những bộ kiếm hiệp của mình thì luôn cao cả, vĩ đại đôi lúc có thể thấy hơi không tưởng, hoang đường và không thực. Ông luôn trân trọng tuyệt đỉnh thứ tình cảm này. Và theo tôi đó cũng chính là điểm đặc biệt của Cổ Long so với Kim Dung tiên sinh

Thành phố của những cơn ngủ (Phần cuối)

Ngồi với thành phố của những cơn ngủ trong lòng thành phố cũng giữa một cái hồ. Thành phố sau cơn mưa phủ đầy nhoang nhoáng những bóng nước, nó soi từng con mặt người, từng dòng xe cộ cẩn thận, khẻ khàng trên từng con dốc phố trút lên cao rồi lại xuống sâu. Thắng thích những con dốc này, nó là một phần của phố núi mà Thắng tưởng nó đã biến mất sau nhiều lần đô thị hóa. Mị ngồi đối diện với Thắng qua một cái bàn kiểu Nhật nhưng cách ngồi của cả hai là cách ngồi rặt Việt Nam, kiểu ngồi ngả ngớn và thoải mái nhất mà nhiều khi hơi quá đà

Mị ngồi nói chuyện với Thắng và khuyên hắn đủ điều. Thắng ngồi nghe rất nghiêm túc và cười thật tươi nhưng để hắn làm theo chắc chỉ khi đến Tết Công gô. Thắng kể một chút về cuộc đời mình, chỉ một chút thôi bởi nếu kể hết thì chắc chả bao giờ kịp thời giờ. Chỉ một chút thôi mà Mị cười như nắc nẻ và trợn tròn con mắt lên. Nàng hỏi sao cuộc đời hắn lúc nào cũng dị thường như vậy, hắn cười trả lời chắc có lẽ do anh bất bình thường mà nhiều khi anh chả muốn như thế bao giờ, anh cũng muốn nó bình thường như mọi người nhưng hình như ông Trời không cho phép. Chẳng hạn những điều anh viết mà nhiều khi anh chả muốn viết  nhưng anh có đối diện thẳng thắn với nó bao lần đi nữa thì anh vẫn không thoát được. Anh chỉ thoát được khi anh viết nó ra, anh phải kể lại câu chuyện đời mình mà nhiều thứ khi anh viết làm anh đau nhói cả tâm can. Anh bị Trời đày, và anh bị buộc phải sám hối bằng cách này. 

Và khi Mị tiễn Thắng ra sân bay để về lại thành phố của những con khỉ thì Thắng nói anh sẽ đặt tên thành phố của em là thành phố của những cơn ngủ. Rồi hắn chợt giật mình ! Vậy thành phố này có cái tên thành phố của những cơn ngủ là vốn dĩ trước đây tên nó là vậy hay nó là thành phố do hắn đặt tên. Hắn bắt đầu hoang mang cực độ, cái ảo ảnh giữa quá khứ, hiện tại và tương lai lại bắt đầu chơi trò quấy rối tâm trí. Nàng bắt tay hắn và nói lời tạm biệt, còn hắn thì thù nhất cái trò bắt tay, bắt chân này. Hắn thì chỉ khoái nhất cái trò ôm ấp, mò mẫm và cắn xé thôi. Nhưng mà thôi kẻo hắn lại đổi tên thành phố một lần nữa thành qua thành phố của những cơn mị thì rõ khổ hehe !